Psychologen Leggen Uit Wat Het Betekent Als Je Meehelpt Tafels Af te Ruimen in Restaurants
Restaurants zijn vaker meer dan alleen plekken om te eten. Heb je jezelf wel eens betrapt op borden opstapelen, glazen verzamelen of smaakmakers doorgeven aan de ober? Op het eerste gezicht lijken dat kleine handelingen, maar ze zeggen vaak meer over iemands karakter dan je zou denken. Psychologen stellen dat zulke simpele gedragingen veel kunnen onthullen over iemands persoonlijkheid.
Waarom een klein gebaar zoveel zegt
Je kunt restaurantbezoekers grofweg in twee groepen verdelen: mensen die na het betalen gewoon vertrekken, en mensen die hun tafel opruimen als bedankje voor de bediening. Die tweede groep laat, volgens psychologen, tekenen van vriendelijkheid en empathie zien. Martin L. Hoffman, emeritus hoogleraar klinische psychologie aan New York University, benadrukt dat dat gedrag niet onbelangrijk is. Het laat een oprechte wil zien om het werk van de ober makkelijker te maken en iemands dag beter te maken.
Opruimen is ook een voorbeeld van wat experts “prosociaal gedrag” noemen (in het Nederlands: prosociaal gedrag). Dat zijn vrijwillige handelingen die bedoeld zijn om anderen te helpen en hun welzijn te bevorderen. Het kan gaan van simpele dingen zoals een deur openhouden of bloed doneren tot het doen van vrijwilligerswerk. Zulke kleine acties blijven vaak onopgemerkt, maar ze maken voor de ontvanger echt een verschil.
Aangeboren of aangeleerd?
Waarom helpt de ene persoon sneller dan de andere? Volgens Martin L. Hoffman komt dat vaak voort uit aangeboren empathie: sommige mensen zijn gevoeliger voor de gevoelens van anderen. Daarnaast spelen opvoeding en onderwijs een grote rol. Kinderen leren door na te doen wat ze zien; hetzelfde principe als leren praten of lopen. Dat licht hij verder toe in zijn boek “Empathie en morele ontwikkeling (2020)”.
De Amerikaanse psycholoog Michael Tomasello ziet het ongeveer hetzelfde. Hij zegt dat prosociaal gedrag zich ontwikkelt wanneer kinderen herhaaldelijk voorbeelden van vriendelijkheid in hun dagelijkse leven zien. Beide deskundigen concluderen dat zowel aangeboren empathie als voorbeeldgedrag bijdragen aan hoe dit soort gedrag zich ontwikkelt.
Voorbeelden van prosociaal gedrag in het dagelijks leven
In de horeca zie je vaak mensen borden opstapelen, glazen verzamelen en smaakmakers doorgeven. Buiten restaurants zijn er ook veel voorbeelden: iemand helpen met zware tassen, een deur openhouden, of een ouder met een kinderwagen de trap af helpen. Zulke handelingen krijgen zelden applaus, maar ze bouwen wel sterkere gemeenschappen en scheppen momenten van verbinding tussen vreemden.
Waarom het ertoe doet
Prosociaal gedrag heeft zowel praktische als mentale voordelen. Voor de ontvanger betekent het gemak en een betere dag. Voor degene die helpt levert het vaak meer vreugde, minder stress en sterkere sociale banden op. Het is dus een win-win: de simpele keuze om borden op te stapelen kan al een begin zijn.
Meestal tonen mensen prosociaal gedrag vooral naar vrienden en familie. Veel minder mensen doen dat tegenover vreemden, zoals obers en bezorgers. We hebben allemaal de capaciteit om vaker prosociaal te handelen. Het vraagt alleen dat we kleine kansen om te helpen wél opmerken, of dat nu in een restaurant is, op straat of thuis.
In ons dagelijks leven hebben we telkens de mogelijkheid om de wereld een stukje vriendelijker te maken. Door onze ogen te openen voor die kleine kansen om te helpen, kunnen we niet alleen het leven van anderen verbeteren, maar ook dat van onszelf verrijken.